Niweleta jest drugim po linii kierunkowej obiektem organizującym obiekty na scenerii. Służy do ustawienia obiektów w funkcji odległości od początku niwelety (współrzędna T, czyli kilometraż) oraz ustalenia wysokości. Pozwala umieścić obiekty na wspólnej płaszczyźnie. Obiekty przywiązane do niwelety można ustawiać za pomocą współrzędnych THV (długość od początku niwelety, odległość w poziomie i pionie od linii niwelety). Współrzędne te zostaną przeliczone na XYZ.

Istnieją dwa rodzaje niwelet: pełna, która jest liczona po kolejnych odcinkach, układanych zwykle na linii dwutorowej pomiędzy torami albo na drodze dwujednowiej pomiędzy jezdniami oraz uproszczona, wstawiana w postaci linii prostej, a przeliczana wzdłuż wskazanego toru albo jezdni. Poniższy opis dotyczy niwelet pełnych.

Zasadniczo odcinki proste przyklejane do niwelety powinny być wcześniej przyklejone do linii kierunkowej, a łukom powinien być nadany promień. O ile linia kierunkowa likwiduje dwa stopnie swobody, to niweleta likwiduje trzy kolejne (pozostają dwa). Odcinek prosty przywiazany do linii kierunkowej i niwelety może mieć tylko przesuwane końce wzdłuż określonych linii. Nieweleta definiuje także przechyłkę (za wyjątkiem rampy przechyłkowej).

Niweleta pełna zbudowana jest naprzemiennie z odcinków prostych oraz łuków. Odcinki proste powinny zostać przyklejone do linii kierunkowych, a łukom powinien być nadany ściśle określony promień. Na obecnym etapie niweleta nie uwzględnia krzywych przejścowych. Niweleta zawsze zaczyna się i kończy odcinkiem prostym. Połączone dwa kolejne odcinki proste wygenerują dwie niezależne niwelety. Wysokość ułożenia niwelety określa się za pomocą przypisanych do niej przekrojów poprzecznych.

Niweleta jest rysowana kolorem ciemnozielonym. W planach jest rysowanie połączenia pierwszego punktu kontrolnego zaznaczonego odcinka z linią niwelety.

W obecnej wersji edytora linię niwelety najłatwiej jest utworzyć poprzez dodanie pierwszego odcinka w dowolnym miejscu, a następnie wyciągnie końców i dzielenie na pół. Po wstępnym ułożeniu linii w pobliżu edytowanej trasy, ustawia się na przemian odcinki proste przyklejane do linii kierunkowych i łuki o zadanych promieniach. Ważne jest, aby niweleta miała zawsze ten sam kierunek odcinków (punkt 1 zawsze łączony z punktem 2 kolejnego odcinka) i aby punkt 1 miał mniejszy indeks kilometrażu niż punkt 2. W kwestii układania niwelety na linii wielotorowej, należy zapoznać się z kolejową instrukcją D19.

Przesunięcie odcinków niwelety albo zmiana promienia łuku spowoduje konieczność przeliczenia kilometrażu, co może spowodować przesunięcie obiektów przyklejonych do kilometrażu (np. przekrojów poprzecznych). Zmiany w przebiegu niwelety po jej ułożeniu nie są wskazane i mogą powodować problemy z położeniem przyklejonych obiektów.

Przy przeliczaniu długości odcinków niwelety okazało się, że błędy systematyczne przekształcenia geograficznego powodują zbyt widoczne niezgodności kilometrażu obiektów. Aby ich uniknąć, wyliczana jest fałszywa długość odcinków, która uwzględnia błąd przekształcenia. W planach jest stabilizowanie obiektów (wybranych) poprzez nadanie im określonych i niezmiennych współrzędnych XYZ. Ustabilizowany obiekt będzie zgłaszał błąd, jeśli jego pozycja THV nie będzie zgodna z aktualnie posiadaną pozycją XYZ, ale nie przesunie się przy przeliczaniu niwelety. W planach jest również korygowanie współczynników przeliczania kilometrażu. Błędy przeliczania wynikają z zastosowanego układu współrzędnych i nie przekraczają 70cm/km dla terenu Polski. Dodatkowe błędy przypadkowe będą wynikać ze zdeformowania zdjęć (ortofotomap), niedokładności danych (pozycje obiektów w kilometrażu) oraz pomiaru kilometrażu wykonywanego na spadkach (edytor uwzględnia tylko długość w płaszczyźnie OXY, a wydłużenie obiektu na pochyleniu korygowane jest współczynnikami).

Obiekty przykleja się do niwelety, wskazując któryś z odcinków niwelety oraz grupę, którym zostanie przypisana. Należy uważać na miejsca, w których obiekty mogą być rzutowane prostopadle jednocześnie na dwa różne i oddalone od siebie odcinki niwelety. Może się zdarzyć tak, że zamiast pobliskiego odcinka niwelety zostanie wskazany inny, oddalony o parę kilometrów. W efekcie obiekty obiekty przyklejone do niwelety otrzymają wysokość odczytaną z zupełnie innego miejsca.



przykład użycia niwelety

Powyżej widoczne są dwie niwelety dla torów kolei piaskowych, wychodzące ze stacji Jęzor Centralny A (rozdzielczość 500px/km). W poprzek niwelet umieszczone są linie przekrojów poprzecznych. Kolor zielony linii został rozjaśniony, aby były lepiej widoczne na tle zdjęć lotniczych.